Mag je stiekem je ontslaggesprek opnemen?
Stel dat je wordt uitgenodigd voor een ontslaggesprek. Of misschien weet je nog niet dat het een ontslaggesprek wordt, maar is wel duidelijk dat dit ‘functioneringsgesprek’ niet gezellig gaat worden. Voor de zekerheid neem je het gesprek op met je telefoon. Is dit dan ‘onrechtmatig verkregen bewijs’? Of ben je misschien zelfs strafbaar als je een gesprek opneemt?
Om met dat laatste te beginnen: je bent niet strafbaar als je een gesprek opneemt waar je zelf deelnemer aan bent. Het Wetboek van Strafrecht beperkt in artikel 139a het begrip ‘afluisteren’ tot gesprekken waar je geen deelnemer aan bent en ook niet voor bent uitgenodigd.
De term ‘onrechtmatig verkregen bewijs’ komt uit het strafprocesrecht. In beginsel heb je daar als doorsnee burger – geen verdachte van een misdrijf – weinig mee te maken. De term wordt wel gebruikt voor bewijs dat in een strafzaak wordt opgevoerd door opsporingsinstanties, maar waarvoor geen machtiging is verkregen. Denk bijvoorbeeld aan een telefoontap zonder rechterlijke machtiging.
Toestemming vragen is niet nodig
Als je bij de kantonrechter je ontslagzaak aanvecht en je overhandigt daarbij een opname van een gesprek van jou met je baas, dan is dat niet onrechtmatig. Een werknemer hoeft geen toestemming te vragen om een gesprek op te nemen en hoeft dit ook niet vooraf bij zijn leidinggevende aan te kondigen. De opname mag worden gebruikt als bewijs als de rechter het toelaat. Een ontslagzaak is namelijk een civiele procedure en dan mogen in beginsel alle middelen als bewijs worden gebruikt (behalve als de wet anders bepaalt, zegt artikel 152 van het Wetboek van Rechtsvordering, en dat is hier niet snel het geval). De waardering van het bewijs is aan het oordeel van de rechter overgelaten en die laat dat, zo blijkt uit jurisprudentie, vaak afhangen van ‘de omstandigheden van het geval’.
Maar aankondigen is wel netjes
Een andere vraag is of het netjes is om een gesprek stiekem op te nemen. Voor je gesprekspartner is het namelijk meestal een onaangename verrassing als je ineens met een opname komt van een gesprek waarvan hij dacht dat het vertrouwelijk was. Nou kan er niet heel veel meer stuk in de relatie tussen jou en je werkgever als je al bij de kantonrechter staat, maar het is voor je zaak ook altijd beter dat je netjes bent geweest (redelijkheid en billijkheid, goed werknemerschap).
Als je een moeilijk gesprek verwacht, zeg dan gerust dat je dat wilt opnemen en zeg zelf zo min mogelijk (vooral geen toezeggingen of instemming met maatregelen). Vertel liever dat je alles eerst wilt overleggen. Thuisgekomen spreek je natuurlijk niet alleen met je partner, maar bel je ook je rechtsbijstandsverzekeraar of een jurist (advocaat).
Wil je werkgever daaraan niet meewerken? Dan weet je nu dat je een stiekem opgenomen gesprek rustig mee kunt nemen naar een zitting bij de kantonrechter, als het zover komt. Maar als je werkgever slim is, heeft hij je voor die tijd al een voorstel gedaan dat een rechtszaak overbodig maakt!